Organy podatkowe uzyskały bardzo szerokie uprawnienia do wglądu na konto bankowe podatnika 

Z dniem 1 lipca 2022 r. weszła  w życie zmiana w art. 48 ustawie z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U z 2021 r. poz. 422, ze zm.).

Na sporządzone na piśmie żądanie wydane w związku z wszczętym postępowaniem przygotowawczym lub czynnościami wyjaśniającymi odpowiednio w sprawie o przestępstwa lub wykroczenia oraz przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, bank jest obowiązany do sporządzania i przekazywania informacji dotyczących osoby fizycznej lub osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej lub danych pełnomocników wskazanego w żądaniu rachunku bankowego w przypadku, gdy postępowanie przygotowawcze lub czynności wyjaśniające są prowadzone w związku z czynami popełnionymi w zakresie działalności osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, w zakresie m.in. posiadanych lub współposiadanych rachunków bankowych, liczby tych rachunków, stanów tych rachunków, z podaniem wpływów, obciążeń i ich tytułów oraz odpowiednio ich nadawców i odbiorców czy też w zakresie zawartych umów kredytowych lub umów pożyczki.

Przepis brzmi : 

Art. 48 ust. 1. Na sporządzone na piśmie żądanie Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, naczelnika urzędu celno – skarbowego lub naczelnika urzędu skarbowego wydane w związku z wszczętym postępowaniem przygotowawczym lub czynnościami wyjaśniającymi odpowiednio w sprawie o przestępstwa lub wykroczenia oraz przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, bank jest obowiązany do sporządzania i przekazywania informacji dotyczących osoby fizycznej lub osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej lub danych pełnomocników wskazanego w żądaniu rachunku bankowego w przypadku, gdy postępowanie przygotowawcze lub czynności wyjaśniające są prowadzone w związku z czynami popełnionymi w zakresie działalności osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, w zakresie:

1) posiadanych lub współposiadanych rachunków bankowych lub posiadanych pełnomocnictw do dysponowania rachunkami bankowymi, liczby tych rachunków lub pełnomocnictw, obrotów i stanów tych rachunków, z podaniem dat oraz kwot poszczególnych wpływów, dat oraz kwot poszczególnych obciążeń rachunków i ich tytułów oraz odpowiednio ich nadawców i odbiorców;

2) posiadanych lub współposiadanych rachunków pieniężnych, rachunków papierów wartościowych lub posiadanych pełnomocnictw do dysponowania takimi rachunkami, liczby tych rachunków, a także obrotów, stanów tych rachunków oraz ich historii;

3) zawartych umów kredytowych lub umów pożyczki, z podaniem okresu, na jaki zostały zawarte, wysokości zobowiązań wynikających z tych kredytów lub pożyczek, celów, na jakie zostały udzielone, i sposobu zabezpieczenia ich spłaty, a także umów depozytowych, umów udostępniania skrytek sejfowych oraz ich historii;

4) nabytych za pośrednictwem banków akcji Skarbu Państwa lub obligacji emitowanych przez Skarb Państwa, a także obrotu tymi papierami wartościowymi.

Zatem uprawnienia do wglądu na konto podatnika uzyskali także naczelnicy urzędów skarbowych i co więcej, nie jest już konieczny „status podejrzanego” (przeciwko podatnikowi nie trzeba wcześniej wszcząć postępowania karnoskarnowego). Nowe brzmienie art. 48 umożliwia organom wgląd na konto podatnika nawet, jeśli formalnie nie zostanie uznany za podejrzanego. Podkreślić należy również szeroki zakres informacji jaki na podstawie tego przepisu mogą uzyskać organy podatkowe, np. informacje o saldach i obrotach na rachunku, nabywcach i odbiorcach przelewu, sposobach zabezpieczenia kredytów bankowych itp.

 W dniu 14 marca 2022 r. Rzecznik Praw Obywatelskich (wystąpienie nr VII.501.41.2022.KZ) zwrócił się w tej sprawie do premiera, który obecnie wykonuje obowiązki ministra finansów. Rzecznik wyraził obawę, iż rozszerzenie obowiązku, o którym mowa w art. 48 ustawy o KAS spowoduje, że znacząco zwiększony zostanie zakres kompetencji organu, a przede wszystkim zwiększy się zakres ingerencji w strefę prywatności obywateli. Rzecznik zwrócił uwagę na fakt, iż w uzasadnieniu projektowanej regulacji, na etapie przekazania projektu do uzgodnień powyższe zmiany nie zostały omówione oraz nie wskazano dla nich ratio legis – Rzecznik powołał się przy tym na § 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. z 2016 r. poz. 283 ze zm.). Niestety na razie bez zmian ….