Prawo z kalendarzem w ręku – 29.09. Dzień Infrastruktury Wojskowej

Infrastruktura wojskowa mieści się nierzadko w budzących zaciekawienie osób postronnych budynkach. W obrębach miast często możemy zaobserwować np. jednostki wojskowe usytuowane w gmachach wzniesionych w ciekawych stylach architektonicznych, często pochodzących z różnych epok oraz ciekawych historycznie. Napotykając taki budynek możemy zechcieć go sfotografować, nie wiedząc, że w przypadku niektórych budowli może spotkać się to
z sankcją prawną.

               O ile fotografowanie większości budynków czy obiektów infrastruktury, raczej nie przysporzy nam kłopotów, o tyle możemy znaleźć się w sytuacji w której wykonanie zdjęcia może nam ściągnąć na głowę służby ochraniające dany budynek a nawet prowadzić do sprawy sądowej.

Z uwagi na toczącą się od 2022 r. na Ukrainie wojnę, koniecznym stało się podjęcie przez ustawodawcę stosownych kroków w celu ochrony przed fotografowaniem obiektów infrastruktury wojskowej i krytycznej. W tym też celu do Ustawy o Obronie Ojczyzny z 11 marca 2022 r., która weszła w życie krótko po wybuchu wojny na Ukrainie, dodano artykuły 616a oraz art. 683a. Zgodnie z ich treścią zakazano fotografowania, filmowania lub utrwalania w inny sposób obrazu lub wizerunku obiektów i osób a także ruchomości, znajdujących się na ich terenie bez pozwolenia.

Warto wskazać w tym miejscu jakiego rodzaju budynki i obiekty miał na myśli ustawodawca ustanawiając opisywane przepisy. Określone są one w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2022 r. Wymienia ono ponad dwadzieścia kategorii obiektów, które mogą być objęte zakazem fotografowania. Są w nim ujęte m. in. obiekty wojskowe, takie jak jednostki remontujące sprzęt, obiekty podległe MON, obiekty infrastruktury łączności, obiekty będące jednostkami ABW, CBA, Agencji Wywiadu oraz innych agencji. Co ważne, obiekty te nie muszą być w ogóle bezpośrednio ani pośrednio związane z wojskowością, gdyż rozporządzenie określa też obiekty ważne ze względów logistycznych, jak porty lotnicze, magistrale paliwowe, gazowe, elektrownie oraz instytucje wydobywające paliwa kopalne, a także obiekty instytucji państwowych, mosty oraz wiadukty czy tunele. Część z tych obiektów w ogóle ciężko jest skojarzyć z możliwością wystąpienia zakazu fotografowania. Jak zatem możemy zobaczyć, katalog obiektów mogących podlegać zakazowi fotografowania jest dość długi ale i zróżnicowany.

Należy wspomnieć, że zakaz fotografowania obejmuje obiekty, które zostały oznaczone znakiem graficznym wyrażającym ten zakaz, zwanych dalej „znakiem zakazu fotografowania”-  o czym stanowi ust 6 artykułu 616a. Wzór tego znaku ma określić Minister obrony Narodowej. Ma on mieć formę białej tabliczki o boku długości 60 cm z czerwoną obwódką oraz napisem ,,Zakaz fotografowania” – w 4 językach, po angielsku, niemiecku, rosyjsku i arabsku.

Ministerstwo Obrony Narodowej określiło, że zakazem będzie objętych około 25 tysięcy obiektów, wskazanych jako ważne dla obronności państwa, usytuowanych na terenie całego kraju. Wspomniany znak graficzny będzie widniał na każdym obiekcie nie podlegającym fotografowaniu. Zostanie on umieszczony na ogrodzeniu obiektów chronionych, w odstępach nie większych niż 300 metrów, w wypadku gdy zakaz fotografowania dotyczy całego terenu. Może zostać też umieszczony bezpośrednio na obiekcie budowlanym – jego elementach konstrukcyjnych w przypadku, gdy zakaz dotyczy tylko danego obiektu budowlanego. 

W przypadku, gdy będziemy chcieli legalnie wykonywać zdjęcia czy też filmować obiekty objęte opisywanym zakazem, będziemy musieli starać się o pozwolenie. Zezwolenie będzie wydawane na wniosek zainteresowanego w terminie 14 dni od dnia jego doręczenia. Wniosek będzie musiał zawierać pełne dane osoby ubiegającej się o dokonanie czynności. Wniosek musi także być umotywowany tj. zawierać przyczynę ubiegania się o wydanie zezwolenia, nazwę i adres obiektu, cel planowanych czynności i termin realizacji. Dodatkowo, o czym warto wiedzieć, wydane zezwolenia będą ewidencjonowane. 

Stosowne pozwolenia nie będą z kolei wymagane np. w sytuacjach wykonywania zdjęć czy nagrań przez przedstawicieli administratora i zarządcy nieruchomości w celu udokumentowania stanu technicznego obiektu czy też robienia np. zdjęć pamiątkowych z okazji podpisania szczególnie ważnych umów.

W przypadku wykonywania zdjęć bez zezwolenia narażamy się na sankcję ujęta w art. 683a – jak stanowi przepis, karze aresztu albo grzywny. Dodatkowo, w stosunku do urządzenie którym wykonujemy zdjęcia może zostać orzeczony przepadek, nawet jeśli nie stanowi ono naszej własności.

Reasumując, warto mieć na wadze powyższe regulacje, jeśli będąc w terenie zastanawiamy się nad wykonaniem zdjęć jakiegoś obiektu, co do którego mamy wątpliwości jaki jest jego status. Warto rozejrzeć się czy nie jest on oznaczony tabliczką informującą o zakazie fotografowania. Jeśli zależy nam na wykonaniu zdjęć danego obiektu to zdecydowanie najlepszym pomysłem będzie zwrócenie się do odpowiedniej instytucji o wydanie pozwolenia, które prawdopodobnie otrzymamy jeśli wniosek stosownie umotywujemy, oszczędzi nam to stresu w przypadku skontrolowania przez służby ochraniające obiekt i zapobiegnie ewentualnym sankcjom prawnym.