Prawo z kalendarzem w ręku – 18.02. Dzień Baterii

RECYKLING I ODPADY – REGULACJE (NIE) W KOSZU

Recykling odpadów jest jednym z kluczowych elementów współczesnej, nowoczesnej gospodarki. W Polsce, regulacje prawne dotyczące recyklingu odpadów mają na celu zapewnienie odpowiedniego zarządzania odpadami, ich segregacji, a także ponownego wykorzystania, zgodnie zarówno z normami unijnymi jak i krajowymi. Z tego względu na przedsiębiorców nałożonych jest wiele różnorakich obowiązków.

Ramy prawne

Kwestia odpadów jest o wiele bardziej złożonym zagadnieniem niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Podstawą regulacji w zakresie gospodarki odpadami w Polsce jest ustawa z dnia 14 grudnia 2012 roku o odpadach, która generalnie reguluje kwestie związane z wytwarzaniem, zbieraniem, transportowaniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem większości odpadów. Przewrotnie, wbrew „patronce” dzisiejszego dnia, kwestia baterii regulowana jest przez inną ustawę – ustawę z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach, która ze względu na specyfikę tych przedmiotów musiała odmiennie reguluje ich kwestię. Oprócz tego znajdziemy jeszcze kilka aktów prawnych na poziomie krajowym, które ze względu na specyfikę danego zagadnienia regulują pewne kwestie osobno, jak: ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, Prawo ochrony środowiska, ustawa o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym, ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi czy ustawa o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji.

Przepisy krajowe wprowadzają w życie postanowienia w sumie kilkunastu dyrektyw unijnych, a więc aktów prawnych szczebla Unii Europejskiej, które dążą do harmonizacji porządków prawnych państw członkowskich. Oznacza to, że Unia ustanawia tylko pewne standardy, ale nie reguluje tych kwestii wprost. O ile więc regulacje pozostałych państw członkowskich Unii będą często tożsame, każde państwo będzie jednak dysponowało własnymi, trochę innymi przepisami.

Ze względu na obszerność tematu, w niniejszym artykule chcielibyśmy przedstawić Państwu jedynie kilka wyjątkowo ważnych zagadnień, na które warto zwrócić uwagę.

Cele recyklingu

Celem recyklingu odpadów jest zmniejszenie ilości odpadów kierowanych na wysypiska, co ma zapewnić ochronę środowiska oraz odzysk materiałów które mogą być ponownie wykorzystane w gospodarce. Polska, jako członek Unii Europejskiej, musi realizować cele określone we, wspomnianych już, unijnych dyrektywach. Cele są bardzo ambitne – do końca 2025 r. co najmniej 65 proc. wszystkich odpadów opakowaniowych powinno zostać poddane recyklingowi, a do końca 2030 r. już 70 proc. Cele w zakresie recyklingu dla różnych materiałów do końca 2030 r. obejmują z kolei: 75 proc. dla szkła, 85 proc. dla papieru i tektury, 80 proc. dla żelaza, 60 proc. dla aluminium, 55 proc. dla tworzyw sztucznych i 30 proc. dla drewna.

Segregacja i zbieranie odpadów

W Polsce, segregacja odpadów jest obowiązkowa dla wszystkich gospodarstw domowych, przedsiębiorstw oraz instytucji publicznych. Zgodnie z ustawą o utrzymaniu porządku i czystości w gminach, odpady komunalne muszą być zbierane w określony sposób, zgodnie z przyjętym systemem segregacji. W większości gmin, odpady są dzielone na frakcje takie jak papier, szkło, plastik oraz metal i odpady biodegradowalne. Gminy są odpowiedzialne za organizowanie systemu odbioru i transportu odpadów oraz kontrolowanie przestrzegania przepisów, najczęściej za pośrednictwem wyznaczonych służb komunalnych.

Recykling odpadów przemysłowych

Recykling odpadów nie dotyczy jedynie odpadów komunalnych, ale również przemysłowych. Przedsiębiorstwa wytwarzające odpady przemysłowe mają obowiązek zapewnienia ich właściwego odzysku, recyklingu lub unieszkodliwiania. Muszą one prowadzić odpowiednią ewidencję odpadów oraz wypełniać obowiązki sprawozdawcze. Odpady przemysłowe mogą być przekazywane do odpowiednich instalacji lub organizacji odzysku, które zajmują się ich dalszym przetwarzaniem.

Producenci opakowań

Z kolei producenci opakowań mają obowiązek zapewnienia, że opakowania wprowadzone na rynek będą odpowiednio zbierane, segregowane i poddawane recyklingowi. Producenci opakowań mają obowiązek organizowania systemów zbierania odpadów opakowaniowych i zapewnienia ich recyklingu, w praktyce najczęściej poprzez współpracę z organizacjami odzysku.

To tylko początek! Poruszone przez nas zagadnienia to tak naprawdę nie jest nawet wierzchołek góry lodowej. W obszernych przepisach dotyczących recyklingu i odpadów nietrudno się zgubić, a ze względu na specjalizację poszczególnych ustaw wynikającą z poszczególnych rodzajów odpadów czy wykonywanej przez przedsiębiorców działalności – łatwo można się pomylić co do odpowiednich regulacji. Z tego względu, zawsze doradzamy zasięgnąć opinii prawnika, tak by nie narażać się niepotrzebnie na możliwe kary administracyjne i opłaty dodatkowe, wynikające z niewypełnienia nałożonych przez prawo obowiązków.