Dnia 30 listopada obchodzimy kolejne nietypowe święto – dzień białych skarpetek. Pierwszym nasuwającym się na myśl pytaniem jest: jak ten temat powiązać z zagadnieniami prawnymi? Mózg ludzki jest nieograniczony, stawia się nawet śmiałe tezy, iż mózg ludzki to taki nieograniczony komputer. Teza ta w świetle ostatniego szybkiego i spektakularnego rozwoju sztucznej nie jest już taka śmiała lub nieomylna. Mózg ludzki jednakże posiada wyjątkową zdolność nieszablonowego myślenia, która w przypadku trudnych zagadnień, także tych na pierwszy rzut oka nierozwiązywalnych, pozwala na połączenie nieoczywistych rozwiązań.
Wróćmy zatem do skojarzeń słownych nakierunkowanych na dzisiejsze święto. Białe skarpetki.. Biała gorączka? A może białe kołnierzyki? Prowadzi to do wniosku, iż dzisiejszy dzień może znaleźć odniesienie do wyobrażenia elegancko ubranych osób. Wyobraźmy sobie elegancko ubranego mężczyznę biegnącego w garniturze, w białej koszuli oraz białych skarpetkach (abstrahując od kwestii modowego faux pas takiej stylizacji), w kierunku budynku mieszczącego giełdę papierów wartościowych – niczym wilk z Wall Street. W Polsce jednak taki widok należały raczej do rzadkości.
Skupmy się zatem na temacie dotyczącym spółek akcyjnych na giełdzie. Istnieją różne sposoby na pozyskanie dodatkowego finansowania spółek. Jednym z takich sposobów jest wejście przez spółkę na giełdę papierów wartościowych. Aby akcje spółki (należy podkreślić, iż dotyczy to jedynie spółki akcyjnej) dopuszczone zostały do platformy obrotu giełdowego, należy poczynić szereg czynności wstępnych. Rozpoczęcie procesu formalnego następuje w wyniku podjęcia przez Walne Zgromadzenie uchwały o ofercie publicznej akcji oraz o ubieganiu się o dopuszczenie akcji spółki do obrotu na rynku regulowanym. Na tem etapie konieczne jest także sporządzenie prospektu emisyjnego, który winien być złożony do akceptacji Komisji Nadzoru Finansowego. Oczywistym jest, iż powyżej opisany proces jest opisem uproszczonym, a w praktyce czynności te z uwagi na obarczenie szeregiem regulacji prawnych oraz koniecznością współpracy z podmiotami profesjonalnymi takimi jak biegły rewident lub firma inwestycyjna, są czynnościami dalece skomplikowanymi.
Przed debiutem spółki na Giełdzie Papierów Wartościowych, spółka ma obowiązek poczynienia dodatkowych czynności polegających także m.in. na marketingu przygotowanej oferty, a także w wyniku podjętych analiz rynku i popytu na akcje spółki, ustalenie ostatecznej wysokości ceny emisyjnej/ceny sprzedaży akcji objętych ofertą publiczną oraz ustalenie ostatecznej liczby oferowanych papierów wartościowych, w tym podziału na transze skierowane do określonych grup inwestorów. Po ustaleniu wszystkich istotnych danych oferty oraz zgromadzeniu niezbędnych danych i dokumentów, spółka przed debiutem na Giełdzie jest zobowiązana złożyć do Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych wniosek w celu rejestracji papierów wartościowych oraz wniosek do GPW o dopuszczenie oraz wprowadzenie do obrotu giełdowego akcji.
Powyższe zestawienie wydaje się choć ogólne, to łatwe do zrealizowania – nic bardziej mylnego. Cały proces jest zarazem wysoce sformalizowany, jak i posiada wiele elementów ocennych takich jak analizy rynku i marketing, w wyniku których powstaje finalna oferta, od której to warunków zależy powodzenie całego procesu.
Na zakończenie warto dodać, iż skoro na samym początku padło nawiązanie do białych kołnierzyków, to tzw. white collar crime może w tym przypadku nawiązywać także do dodatkowych obwarowań w zakresie przestępstw giełdowych. Jednym z dwóch najczęstszych przestępstw giełdowych jest manipulacja instrumentami finansowymi. Przestępstwo to jest określane jako sztuczne obniżenie, albo podwyższenie wartości danego papieru wartościowego, a tym samym wykreowanie określone obrazu rynku. Drugim zaś jest tzw. insider trading, czyli ujawnienie lub wykorzystanie informacji poufnych.
Transakcje giełdowe, w tym także proces wprowadzenia akcji spółki na Giełdę Papierów wartościowych jest szalenie ciekawym a zarazem skomplikowanym tematem z uwagi na to, iż niejednokrotnie wymagane jest łączenie wiedzy ekonomicznej i zrozumienia działania rynku kapitałowego z wiedzą prawną i biznesową, jednak w pewnych warunkach faktycznych, daje samej spółce czy inwestorom pole do wprowadzenia innych rozwiązań, także w kontekście rozwoju.